Gỗ là một vật liệu quan trọng có rất nhiều trong tự nhiên. Bạn có thể gặp nó ở khắp các ngôi nhà, cán của công cụ hay các vật dụng bằng gỗ. Người ta ưa chuộm gỗ bởi nó đẹp, an toàn cho sức khỏe, giá thành cũng không quá cao. Vật dụng bằng gỗ tuy có tuổi thọ thấp hơn kim loại, nhựa nhưng vẫn có chỗ đứng nhất định.
Tại sao phải đo độ ẩm gỗ?
Có rất nhiều loại gỗ ở nước ta nổi tiếng là gỗ lim, gỗ sưa, gỗ mun. Ở nước ngoài thì có gỗ sồi vân gỗ đẹp, độ bền cao, cây sồi rất to cho nhiều gỗ. Mỗi loại gỗ có thành phần, cấu trúc và độ dãn nở khác nhau. Tỷ lệ độ ẩm trong gỗ ở một mức nhất định thì độ bền mới cao.
Độ ẩm này thường không giống nhau giữa các loại gỗ. Ví dụ gỗ lim mật độ thành phần rất cao nên cần độ ẩm lớn. Các loại gỗ khác mật độ lỏng lẻo cần sấy kỹ hơn để đảm bảo độ bền. Trước khi hoàn thiện cần xử lý bề mặt lần cuối để khóa độ ẩm. Khống chế độ ẩm thường gặp là sấy, không phải sấy càng nhiều thì gỗ càng tốt.
Phần trăm độ ẩm tốt nhất cho từng loại gỗ thường đã được quy định vì thế bạn cần một máy đo độ ẩm gỗ để kiểm tra. Điều này đặc biệt quan trọng với các nhà máy gỗ, xưởng nội thất. Từ độ ẩm gỗ đầu vào đưa ra thời gian và nhiệt độ cần sấy. Cuối cùng là kiểm tra sau khi sấy nếu đúng thì xử lý bề mặt để khóa ẩm.
Nếu không xử lý bề mặt độ ẩm gỗ sẽ bị tác động nhiều bởi môi trường:
- Độ ẩm gỗ ở mức tốt: 12-17%
- Độ ẩm gỗ ở mức cao: 17-60% cần xử lý
- Độ ẩm gỗ ở mức < 12%: bắt đầu làm hỏng cấu trúc của gỗ giảm mạnh độ bền.
Các sự cố có thể xảy ra khi không xử lý độ ẩm gỗ:
- Sơn bị bong tróc bởi gỗ quá khô
- Gỗ không sẫy kỹ thường bị nứt
- Hàm lượng nước trong gỗ quá nhiều dễ gây mục nát
- Gỗ quá khô sẽ bị mối mọt tấn công
- Gỗ quá ẩm sẽ tăng trọng lượng
3 cách đo độ ẩm gỗ thông dụng
Cách 1: cân trọng lượng gỗ còn ướt (kg) trước khi sấy. Sau đó bỏ vào lò sấy ở nhiệt độ 102 độ C khoảng hai giờ. Sau khi độ ẩm bị tiến về 0 độ ẩm và trọng lượng không thay đổi nữa thì lấy trọng lượng sau. Lấy trọng lượng sau khi sấy chia cho trọng lượng trước khi sấy theo công thức. Cách này là chính xác nhất tuy nhiên sẽ tốn công sức, thời gian và mẫu gỗ thử sẽ không sử dụng được nữa.
Cách 2: các dòng máy tiếp xúc bằng đầu đo thường dựa trên nguyên tắc điện trở. Vật liệu càng khô thì điện trở càng lớn, độ ẩm lớn điện trở thấp hơn. Đó là lý khi trời mưa đường ngập nước bạn có thể bị điện giật. Các loại máy có đầu đo dài với cặp cực carbon sẽ chính xác hơn loại ngắn. Nếu dựa trên nguyên tắc này máy có thể đo độ ẩm nhiều vật liệu khác như bê tông, thực phẩm, giấy. Độ chính xác của các máy này có thể lên tới ±1%, có thể dùng để kiểm tra độ ẩm biến thiên giữa vỏ ngoài và tâm tấm gỗ.
Cách 3: điện dung là đại lượng tượng trưng cho khả năng tích điện. Khi hai cực trái dấu gần nhau sẽ xuất hiện điện trường.Tấm gỗ bị ướt ở giữa 2 điện trường này sẽ làm thay đổi điện dung. Gỗ càng ướt, mật độ càng dày thì điện dung càng thay đổi. Từ nguyên tắc này người ta tạo ra các dây chuyền đo độ ẩm gỗ lớn. Có phân loại từng thanh gỗ theo độ ẩm, tốc độ kiểm tra độ ẩm rất nhanh, độ sai số khoảng ±2%. Cách này không áp dụng đo cho từng thanh gỗ riêng rẽ
Tại sao độ ẩm gỗ đặc biệt quan trọng trong xây dựng?
Gỗ là chất hút ẩm mạnh đặc biệt là các loại gỗ có mật độ thấp. Nước xâm nhập vào gỗ thông qua mao mạch, tế bào và thành tế bào. Độ ẩm gỗ liên quan trực tiếp tới trọng lượng gỗ. Ví dụ miếng gỗ nặng 100kg chứa 50kg nước thì độ ẩm khi đó là 100%. Gỗ mới xẻ thường có độ ẩm từ 40-200%. Trong sử dụng bình thường độ ẩm gỗ thường từ 8-25% trọng lượng là tốt, tùy vào điều kiện môi trường xung quanh.
Độ ẩm cân bằng là trạng thái tương ứng với độ ẩm và nhiệt độ không khí. Khi đó độ ẩm trong gỗ luôn ổn định. Độ ẩm cân bằng phụ thuộc lớn vào độ ẩm của không khí. Khi khô đi dưới điểm cân bằng gỗ bắt đầu co lại, khi bị ướt sự giãn nở kết thúc.
Gỗ co lại và nở ra theo nhiều hướng phụ thuộc vào thớ gỗ. Tâm gỗ luôn khô hơn bề mặt điều này làm quá trình sấy khó khăn hơn. Hiện tượng dãn nở này khiến bề mặt bị cong vênh. Độ ẩm gỗ luôn được tính đến trong quá trình xây dựng. Độ ẩm không khí lớn có thể làm sàn gỗ, hay khung của một tòa nhà bị lún ở giữa. Các tấm gỗ có kích thước lớn thường có xu hướng nứt nhiều hơn.
Khi nước xâm nhập sẽ làm sự co và giãn của gỗ tăng lên. Khi gỗ khô các đặc tính vật lý được cải thiện. Ví dụ như độ uốn tăng khoảng 2 lần khi độ ẩm đạt mức 12-15%. Độ bền kéo của gỗ tốt nhất trong khoảng độ ẩm 6-12%. Đối với các kết cấu gỗ khác nhau cũng phải tính đến độ ẩm vì nó ảnh hưởng đến độ bền.
- Gỗ bắt đầu hư hại nếu độ ẩm trên mức 20% trong thời gian dài.
- Gỗ bắt đầu bị mốc khi độ ẩm độ ẩm không khí xung quanh ở mức 80%.
- Khi độ ẩm không khí ở mức 90% gỗ bắt đầu thối rữa.
Khi độ ẩm lớn có thể gây ra nấm trên bề mặt gỗ. Nấm không ảnh hưởng đến độ bền nhưng gây ra các bệnh dị ứng cho người dùng.
Máy đo độ ẩm gỗ loại nào tốt?
Gỗ rất nhạy cảm với độ ẩm, chỉ cần quá ẩm hoặc quá khô đều làm ảnh hưởng đến tính chất vật lý của nó. Vì thế cần kiểm tra trước khi sản xuất, thông thường các loại gỗ vừa khai thác sẽ có độ ẩm > 60%.
Nếu sử dụng ngay trong quá trình sử dụng hơi nước sẽ thoát ra ngoài làm hỏng lớp sơn, biến dạng bề mặt, thậm chí nứt gãy. Sấy là phương pháp tốt nhất, nhưng cần biết độ ẩm ở mức bao nhiêu để có thời gian sấy phù hợp.
Vì thế cần các máy đo độ ẩm chính xác nhất dưới đây để kiểm tra nguyên liệu đầu vào. Máy đo độ ẩm gỗ là công cụ không thể thiếu với bất kỳ xưởng, nhà máy sản xuất gỗ và đồ nội thất chuyên nghiệp.
Máy đo độ ẩm gỗ MD7820
Công dụng: là công cụ hữu ích cho nhà sản xuất, xưởng gỗ, thợ lắp đặt sàn gỗ. Để kiểm tra độ ẩm ẩn dấu bên trong các sản phẩm gỗ nhanh chóng. Kiểm tra độ ẩm tường, bê tông, sàn. Kiểm tra độ ẩm để ước tính môi trường trong nhà, ngăn cản các rò rỉ và các công việc khác.
- Vỏ cách điện bọc nhựa polyamide chống sock
- Đo lường qua 2 chân tiếp xúc
- Màn hình LCD lớn hiển thị 3 chữ số
- 3 nút Bật/tắt, giữ giá trị, chọn mật độ gỗ
- 2 chế độ đo nhiệt độ và độ ẩm cùng 1 đầu dò
- Giới hạn độ ẩm đo được < 70%
- Thang đo: 70%
- Độ sai lệch: ±0.5%
- Xem chi tiết TẠI ĐÂY
Máy đo độ ẩm gỗ mini 641006
Có 4 cây kim tích hợp sẵn trên đầu để đưa vào nơi cần đo. Đưa 4 cây kim càng sâu giá trị đo sai số càng ít. Là mẫu máy đo độ ẩm mini độ sai số ±1%, giá thành dễ chịu hơn các mẫu khác. Ngoài đo độ ẩm gỗ có thể đo bê tông, giấy hoặc các vật liệu khác mà đầu đo có thể xâm nhập. Thiết kế nhỏ gọn vỏ nhựa chống sock để mang đi khắp nơi.
- Nguyên tắc đo: dựa vào điện trở của vật liệu
- Màn hình hiển thị 2 chữ số lớn
- 2 nút on/off và giữ giá trị
- Thang đo gỗ: 5-40%
- Độ chính xác phép đo: ±1%
- Xem chi tiết TẠI ĐÂY
Máy đo độ ẩm gỗ đầu đo tròn
Khác với 2 mẫu trên máy đo này sử dụng đầu đo dạng hình cầu. Có những vật liệu bạn không thể chọt cây kim vào được do quá cứng hoặc làm hỏng bề mặt. Mẫu 641009 ra mắt 2021 công nghệ hiện đại hơn không cần xâm lấn bề mặt. Ngoài gỗ có thể đo, thực phẩm, giấy, vật liệu xây dựng yêu cầu độ sâu thâm nhập 20-40mm với đầu đo. Sản phẩm của hãng thiết bị đo Vogel trụ sở đặt tại Đức.
- Thang đo: 0 – 100
- Cấp chính xác : ±1
- Sử dụng pin 9V phổ thông
- 4 nút ON/OFF, giữ giá trị, tối thiểu/tối đa, chuyển đổi hệ đo
- Độ ẩm tối đa đo được 80%
- Xem chi tiết TẠI ĐÂY
Bài viết liên quan: