Cần tự động, cần lắc tay – Reversible Ratchet. Có nhiều cách gọi khác nhau đối với dụng cụ này. Chẳng hạn “cần lắc tự động”, “lắc tay”, “lắc tay tự động”. Cần siết tự động. Tay vặn trợ lực đảo chiều bằng nẫy gạt.

Cần tự động ELORA Germany.

Ở đây chúng ta gọi chung là cần tự động. Gọi nó “tự động” nhưng thực ra nó chẳng tự động chút nào. Bạn vẫn phải lắc cái tay để cho nó hoạt động. Cơ cấu bánh răng hay bánh cóc bên trong dụng cụ này chỉ cho quay 1 chiều xác định. Tính năng này tiết kiệm thời gian vì bạn không cần phải nhấc dụng cụ lên để chuyển sang vị trí khác khi thao tác. Chỉ cần rẹt rẹt là bu lông, đai ốc bên dưới sẽ xoay. Đảo chiều quay bằng nẫy gạt hoặc núm xoay trên đầu dụng cụ. Bản thân cần lắc tay chưa dùng được, cần phải kết hợp với đầu tuýp, socket hay khẩu.

Cần tự động nói chung có nhiều loại, nhiều tính năng riêng biệt nhưng tựu chung lại có vài kiểu sau.

1. Đầu vuông bao nhiêu?
2. Nhả tuýp bằng nút nhất hay không?
3. Có xếp chồng lên nhau được không?
4. Đảo chiều quay bằng lưỡi gạt hay xoay núm hay nhấn đầu vuông trượt qua?
5. Đầu cần đúc cố định hướng hay lắt léo 180 độ?
6. Loại tay cầm ngắn hay tay cầm dài?
7. Số bánh răng kết cấu của đầu là bao nhiêu răng?

Đầu vuông của lắc tay tự động

Đây là thông số quan trọng và bạn phải xác định trước khi đi tìm. Bạn mua lắc tay này vì bạn đã có đầu khẩu hoặc size bulong đai ốc cần vặn. Đầu vuông này sẽ gắn vào những thứ đó để thực hiện công việc, vì thế chọn sai thì hỏng cảnh luôn. Điểm đặc biệt là các đầu này đều có số đo theo hệ inch. Thường sẽ có các size dưới đây.

Đây là các size bạn hay gặp nếu dùng bằng tay, đối với dùng bằng máy thì kích thước có thể lớn tới 2″ hay 2 1/2″.

Kiểu nhả tuýp của cần tự động

Sau khi đã gắn đầu socket vào cần lắc tay này, sẽ đến lúc bạn cần phải tháo ra. Vậy tháo đầu khẩu ra có nhiều cách, thường thấy là cứ giật hai tay là nó tuột ra. Nhưng đôi khi không cần làm vậy, vì nhà sản xuất ELORA chế tác thêm nút cho bạn nhấn nhẹ nhàng hơn rất nhiều. Vì thế bạn cần phải chọn ngay lúc mua, khi đó sẽ dễ cho người bán và bạn có dụng cụ đúng mục đích.

Hình 1 ở trên là loại nút nhấn. Dưới đây là loại bạn phải dùng sức để giật đầu socket ra.

Tính xếp chồng của cần lắc tự động ELORA.

Chắc có lẽ ELORA là hãng đi tiên phong cải tiến để có loại này. Khi thăm nhà máy sản xuất dụng cụ cầm tay của ELORA tại Remscheid – Germany. Người điều hành thuộc thế hệ thứ 3 – Mr. Rauch Andreas có hỏi tôi có biết vì sao nó (Reversible Ratchet) có cái lỗ đó không? Câu trả lời cũng chỉ là để xếp chồng thêm 1 dụng cụ nữa có cùng đầu vuông. 😂👏. Thực tế nó ngẫu nhiên hay tình cờ hơn mình tưởng nhiều. Đơn giản trong thiết kế thì chi tiết này được làm riêng, chỉ cần dập nóng đầu này thì nó tòi ra đầu kia. Và momen xoắn thì nó không ảnh hưởng đến phần lõi ⇒ lược bỏ nó đi cho nhẹ và tiết kiệm nguyên vật liệu. Và vô tình là nó có thêm 1 công dụng nữa đó là xếp chồng lên 1 công cụ nữa.

Hình 2 ở trên bạn sẽ thấy cái lỗ trên đầu cây lắc tay. Nó thực sự hữu dụng và cũng là tính năng cộng thêm cho vật dụng này. Có cũng được, không có cũng chẳng sao.

Đảo chiều quay của cần lắc tự động ELORA

Như tên gọi của nó, bạn cần đến tính đảo chiều quay mà không cần phải nhấc tay vặn lên. Có nhiều cách khác nhau để thực hiện việc này. Thông dụng nhất vẫn là gạt bằng nẫy để đảo chiều quay của cần lắc tay. Như bạn thấy Hình 1, 2.

Cách khác, bạn xoay đầu cần để đảo chiều quay (xem video clip). Cách ít dùng đến hơn cả là loại Push Through. Dễ hiểu là khi đảo chiều quay, bạn nhấn cho đầu vuông trượt sang hướng đối diện rồi lật cần tự động.

Ngoài các loại trên, một vài biến thể khác của loại dụng cụ này liên quan đến tính linh động của đầu xoay. Chẳng hạn như cây cần lắc tay tự động đầu gật gù dưới đây.

Số răng của cơ cấu nhông trong cần lắc tay

Chỉ số này đặc biệt quan trọng liên quan đến chất lượng hay độ bền sử dụng và tính tiện ích. Số bánh răng càng lớn, góc xoay hiệu dụng càng nhỏ và ngược lại. Để giảm số lượng răng trên nhông mà vẫn giữ được lực momen lớn ⇒ chất lượng thép phải rất tốt. Nó phô diễn công nghệ luyện kim của nhà sản xuất. Độ bền cũng phụ thuộc hoàn toàn vào yếu tố này.

Nói thêm chút về góc xoay hiệu dụng, hiểu đơn giản là góc dịch chuyển khi bạn xoay cần tự động để bánh cóc đi hết 1 bước răng, chuyển vị sang 1 vị trí cân bằng mới. Hay đơn giản hơn nữa là góc xoay cho tới khi bạn nghe được tiếng “click” của răng. 360^o : 72 răng = 5^o.

Các cơ cấu bánh nhông được bọc kín và khóa bằng phe cài, không thể có bụi bẩn xâm nhập vào. Nhà sản xuất đã tra mỡ bò phù hợp và bạn không bao giờ phải bảo dưỡng nó. Trong một tình huống nào đó bị hỏng do vượt ngưỡng ứng suất, bạn có thể thay từng chi tiết nhỏ bên trong. ELORA cung cấp đầy đủ cho bạn.

Cần tự động này có mặt ở đâu trong bộ dụng cụ?

Chúng có mặt hầu hết trong các bộ tuýp hay bộ khẩu, thường thì các kiểu socket sẽ giống nhau, cần lắc này làm cho các bộ đó trở lên khác biệt.