Rhodium là một kim loại quý thuộc nhóm bạch kim. Nó có giá trị gấp 20 lần vàng vào nhiều thời điểm. Lý do là nó quý hiếm, màu đẹp, trơ về mặt hóa học hầu như không bị xâm lấn bởi các chất khác.
Nó có vai trò quan trọng trong ngành sản xuất ô tô. Giá của nó tăng từ 1850$/troy 2018 lên tới 27.600$/tấn 2021. Nó có giá trị lớn trên một đơn vị diện tích nhỏ nên được xem là nguồn đầu tư tích trữ tốt hơn cả vàng. Rất nhiều nhà đầu tư kim loại chú ý đến Rhodium khiến giá của nó luôn giữ ở mức cao.
Rhodium là gì
Nó có các đặc tính giống như vàng là màu sắc đẹp, bền bởi nhiệt độ, hiếm, không bị oxy hóa… Ra đời 1803 Willian Hyde Wollaston đã phát hiện ra cả Palladium và Rhodium. Cả hai đều thuộc nhóm bạch kim, rất nổi tiếng và có vai trò quan trọng với nền công nghiệp.
Tên của nó theo tiếng Hylap có nghĩa là hoa hồng. Rhodium bền về mặt hóa học hơn, hiếm hơn, màu sắc đẹp nên luôn được ưa chuộm hơn cả.
Do tính quý hiếm của nó nên chỉ được ứng dụng vào các chi tiết nhỏ như lớp mạ, giải thưởng Guinness lớn, trang sức hầu hết chúng đều có giá trị cao gấp nhiều lần vàng. Nguồn cung Rhodium chủ yếu từ Nam Phi, Nga là những nước có diện tích lớn, tài nguyên dồi dào.
Nếu Palladium nổi tiếng với khả năng khử hidro gấp 9 lần thể tích. Thì Rhodium nổi tiếng với khả năng khử NO (oxit nito) một chất độc thành Nito và Oxy riêng rẽ. Là nguyên tố nổi tiếng nhất trong nhóm bạch kim(PGM) gồm: Iridi(Ir), Ossmium(Os), Paladi(Pd), Rhodium (Rh), Ruthenium (Ru), Platin (Pt). Đặc tính chung của nhóm này là quý, cùng nhóm trong bảng tuần hoàn, chống ăn mòn, là chất xúc tác quan trọng.
Qúa trình khử các quặng của bạch kim để tạo ra Rhodium rất khó. Phải trải qua nhiều quá trình như hòa tan trong axit, khử bằng nước cường toan, thường là bí mật quốc gia.
Ứng dụng thực tế Rhodium
Ô tô: 1976 quy định của Hoa Kỳ bất kỳ các xe hơi ra đời đều phải có bộ chuyển đổi xúc tác. Các quy định này ngày càng chặt chẽ hơn, mục đích là lọc đi các chất độc trong khí thải thành chất ít độc để thải ra môi trường.
Các chất được sử dụng thường là Rhodium và Paladium nhờ khả năng khử NO và hidro để làm biến đổi tính chất. Các bộ chuyển đổi này thường được tái chế để tiết kiệm chi phí. 80% sản lượng Rhodium được sử dụng để làm giảm NO trong khí thải. Các công nghệ mới đã được nghiên cứu để thay thế Rhodium nhưng chưa đáp ứng.
Trang sức: nó được sử dụng tạo hợp kim với paladium hay bạch kim để làm trang sức. Đôi khi các giải thưởng quá giá trị thường được trao bằng bạch kim mạ Rhodium để thay thế vàng.
Các ứng dụng khác: chất xúc tác công nghiệp, tiếp điểm điện trong vi mạch, lớp mạ cho dụng cụ quang học, hệ thống chụp nhũ ảnh, máy dò neutron trong phản ứng hạt nhân.
Tại sao giá của Rhodium tăng cao?
Rhodium gần đây được xem là kim loại quý được quan tâm. 2009 các thỏi 0.999-fine được công bố, bạn có thể mua để đầu cơ, tích trữ và bán khi giá tăng trở lại. Khi nền công nghiệp ô tô tăng trưởng mạnh giá của Rhodium cũng tăng trở lại. Phần khác nguồn cung từ Nam Phi chiếm 80% thị trường cũng chi phối thị trường.
Sau 1980 nước này tăng cường sản xuất khiến giá luôn ở mức ổn định. Nga là nguồn cung cấp lớn thứ 2 nhưng luôn chịu ảnh hưởng từ chính trị. 2007 giá của kim loại này gấp 8 lần vàng, nhưng giảm ngay khi nền kinh tế rơi vào suy thoái.
04/2021 giá của Rhodium tăng kỷ lục 27.600$/troy gấp 20 lần vàng. Lý do là các tiêu chuẩn về môi trường ngày càng khắt khe hơn. Châu Âu, Mỹ, Ấn Độ, Trung Quốc và Nhật Bản đều cam kết giảm lượng khí thải theo thỏa thuận Paris. Nguồn cung từ Nam Phi cũng giảm từ 6 triệu ounce xuống còn 4.5 triệu ounce.
Các nhà sản xuất ô tô đang phàn nàn vì rhodi và palladium đang tăng giá quá nhanh khiến áp lực chi phí sản xuất lên cao. Người ta bắt đầu xem nó như một loại kim loại quý để đầu cơ, tích trữ giá trị cao thay thế cho vàng. Thực tế chứng minh biên độ dao động giá của Rhodium rất cao, thu hút các nhà đầu tư ưa mạo hiểm.
Bài viết liên quan:
